Liturgie
Onder liturgie verstaan we vieringen waarin we uitdrukking geven aan ons geloof in Jezus Christus. Vanuit het vierend samenkomen willen we ons geloof gestalte geven in ons dagelijks leven. In de liturgie streven we naar een evenwichtige verhouding tussen schriftlezing, verkondiging, stilte, herdcnking, muziek, zang en symboliek. In de liturgie proberen we aan te sluiten bij wat mensen vandaag de dag bezig houdt.
Onze parochie kent een verscheidenheid aan liturgische vormen:
Eucharistie
De eucharistie is een heilige maaltijd, waarin christenen Jezus herdenken. Zij geloven dat de joodse man Jezus van Nazaret hen de weg naar God wijst. Door Hem in herinnering te roepen, komt Hij in hun midden. Tijdens zijn leven had Jezus vaak aanvaringen met andere joden. Zijn preken stuitten velen tegen de borst, omdat Hij zei dat met Hem het Rijk Gods gekomen was. Uiteindelijk lieten zijn vijanden hem kruisigen. De avond voor zijn dood hield Hij voor zijn leerlingen een afscheidsmaal. Om duidelijk te maken dat zijn naderende dood een offer was, nam Hij brood en wijn, sprak erover een dankgebed uit en gaf het aan zijn leerlingen met de woorden: 'Eet van dit brood, het is mijn lichaam; drink uit deze beker, want het is mijn bloed, dat voor jullie vergoten wordt. Blijf dit doen om Mij te gedenken.' Telkens als christenen eucharistie vieren, doen zij dus wat Jezus zijn leerlingen heeft opgedragen. De belangrijkste eucharistieviering vindt 's zondags plaats. Ze kan echter iedere dag gevierd worden.
Oorsprong
De eucharistie is niet te begrijpen zonder kennis te nemen van bepaalde passages uit de Bijbel. In het Nieuwe Testament staat dat Jezus de eucharistie heeft ingesteld. Dat deed hij tijdens het joodse paasmaal dat Hij vierde op de avond voor zijn lijden en sterven. De instelling van het joodse paasfeest staat beschreven in Exodus. Dit oudtestamentische boek verhaalt van de verlossing van het volk Israël uit de Egyptische slavernij en het verbond dat God bij die gelegenheid met Israël sloot. In de eucharistie wordt gevierd dat Christus de uiteindelijke verlosser is en dat Hij met zijn bloed een nieuw verbond heeft bekrachtigd.
Sacrament
De eucharistie is een Sacrament. Een sacrament is volgens de gangbare definitie een werkzaam teken van het door Jezus Christus bewerkte heil. De eucharistie is dus niet alleen een symbool; het is ook een middel waardoor mensen daadwerkelijk het geluk kunnen bereiken waartoe God hen heeft geroepen.
Liturgie
De eucharistie wordt gevierd. Het is dus eigenlijk een feest. Jezus wordt niet alleen herdacht, maar ook feestelijk geroemd. Een feest kan niet zonder rituelen. Die zorgen ervoor dat de viering zich onderscheidt van gewone bijeenkomsten. De eucharistie is geen gewone bijeenkomst, maar een heiligeaangelegenheid, waarvoor je in een bepaalde stemming moet zijn. In de loop van de geschiedenis heeft de eucharistieviering verschillende vormen aangenomen. Toch is er bijna tweeduizend jaar niet afgeweken van een bepaalde structuur. Altijd werd er voorgelezen uit de Bijbel; altijd werden er brood en wijn op een tafel geplaatst; altijd bad een voorganger namens de hele gemeenschap een plechtig gebed tot God; altijd werd het brood en de wijn beschouwd als het Lichaam en Bloed van Christus; en altijd vond er een communie plaats, waarbij het brood werd gegeten en de wijn gedronken.
Betekenis
De eerste christenen kwamen bij elkaar om Jezus te gedenken op een wijze die Hij zelf had voorgedaan, toen Hij op de avond voor zijn lijden en sterven een afscheidsmaal hield. Daarbij nam Jezus brood en wijn en gaf het als zijn Lichaam en Bloed te eten en te drinken. Wat bedoelde Hij daarmee? En waarom wilde Hij tot het eind der tijden in herinnering blijven? Waarom leggen paus en bisschoppen zoveel nadruk op de eucharistie? Over de betekenis van het sacrament van de eucharistie is in de loop der eeuwen veel gezegd en geschreven. De Katholieke Kerk heeft altijd vastgehouden aan deze overtuiging: wie gelovig deelneemt aan de eucharistie neemt deel aan het goddelijk leven.
Getijdengebed
Het getijdengebed is het officiële gebed van de Katholieke Kerk, gebeden op geregelde uren.
Officium divinum
Het officiële Gebed van de Katholieke Kerk heet 'officium divinum': 'goddelijk officie', ook wel 'heilig officie' genoemd. Het officie is volgens oude christelijke traditie zo ingericht, dat heel de loop van dag en nacht door de lofprijzing van God wordt geheiligd.
Het getijdengebed
Hoewel de term 'getijden' strikt genomen staat voor de tijdstippen waarop gebeden wordt, is de term zeker zo gangbaar voor het bijhorende gebed. Dat gebed wordt logischerwijs ook wel 'getijdengebed' genoemd. Opmerkelijk is misschien wel de term 'koorgebed', die in de plaats van 'dagofficie' en 'getijdengebed' kan worden gebruikt.
Psalmen, lezingen, gebeden en gezangen
Het koorgebed is samengesteld uit verschillende elementen: Psalmen, schriftlezingen, gebeden en gezangen (Responsories, Antifonen, en Hymnen). Voor al die verschillende onderdelen waren afzonderlijke boeken in gebruik.
Hét gebed
Vaticanum II heeft nog eens benadrukt dat het getijdengebed het gebed van de hele Kerk is: "Het verdient aanbeveling, dat ook de leken het goddelijk officie bidden, ofwel samen met de priesters, ofwel onder elkaar, of zelfs ieder voor zich" (Sacrosanctum concilium, 100). Alle gelovigen worden dus nadrukkelijk uitgenodigd het officie mee te bidden. De wens van het Concilie is voor een deel praktijk geworden. Dagelijks wordt over de hele wereld door kloosterlingen, priesters en pastores, maar ook door sommige gewone mensen, alleen of in groepsverband, het door het concilie vastgestelde minimum van vijf getijden.
Gebeden
Met enige regelmaat bidden en zingen we de vespers in sterke tijden van het liturgisch jaar. Informatie hierover vindt u in de liturgische kalender.
Gebedsdiensten
In onze parochie zijn er op verschillende momenten verschillende vormen van gebedsdiensten. Voor informatie hierover kunt u terecht bij het vieringenrooster. Hieronder wat algemene informatie over het gebed.
In het gebed zoekt de gelovige contact met God, hierin bijgestaan door de Heilige Geest; belangrijke motieven voor gebed zijn onder meer: het loven van God, het zich inleven in Zijn blijde boodschap, het afsmeken van vergeving van de zonden en het vragen van Zijn weldaden voor in het aardse bestaan.
Het Nederlandse werkwoord 'bidden' betekent in zijn oorsprong zoveel als 'verzoeken', 'smeken', maar ook 'geduldig en met vertrouwen afwachten'. Deze betekenissen vinden we terug in het christelijk gebed. Als de christen bid, doet hij God vaak een verzoek, nederig en geduldig. De christen verzoekt God in zijn gebed te spreken. In vertrouwen wacht de biddende christen het woord van God af. Zo is bidden, als een poging het woord van God te vernemen, ook een vorm van geconcentreerd luisteren.
In het Onze Vader zijn alle wezenlijke elementen van het christelijk gebed gegeven. Allereerst kan uit het feit dat Christus zelf de woorden van het gebed gegeven heeft, worden afgeleid dat een christen door de Zoon bidt tot de Vader. Vervolgens wordt duidelijk dat een christen in zijn gebed God lof kan brengen ('u naam worde geheiligd'), dat hij zich in de Blijde Boodschap kan inleven ('uw koninkrijk kome'), en dat hij verzoeken aan God kan richten. Wat die verzoeken betreft: de christen mag, zo blijkt, vragen ('bidden') om de vergeving van zijn zonden, maar ook om zijn dagelijks brood.
Buiten vaste gebeden om heeft iedere katholiek zijn eigen gebed. Hij kan bijvoorbeeld God danken of om kracht in moeilijke situaties vragen. Hij kan bidden om genezing van een ziekte, of om het verwerven van bepaalde goederen. Er wordt door katholieken veel gebeden voor andere mensen. Overledenen worden middels gebed herdacht en er wordt ook intensief voor hun zieleheil gebeden. Nog altijd is het onder devote gelovigen gebruikelijk om te bidden voor en na het eten, en voor het naar bed gaan.
Voor zijn eigen gebed gebruikt de gelovige vaak bestaande teksten, ontleend aan de Bijbel, zoals in het geval van het Onze Vader, of aan de traditie van de Kerk, zoals in het geval van het Weesgegroet, de Rozenkrans en het Veni creator spiritus. Soms gebruikt de gelovige een tekst van een beroemd auteur of zoekt hij zelf naar woorden.
Taizévieringen
Enkele malen per jaar is er in onze parochie een Taizéviering. Informatie over de tijden kunt u vinden in de liturgische kalender. Hieronder vindt u meer informatie over Taizé.
De Gemeenschap van Taizé is een in de jaren veertig van de 20ste eeuw gestichte oecumenische broedergemeenschap, toegewijd aan gebed en vrede. Zij is gevestigd in het Bourgondische plaatsje Taizé. Op jongeren oefent zij een grote aantrekkingskracht uit.
De Gemeenschap van Taizé (Communauté de Taizé) bestaat uit celibataire broeders die worden geleid door een prior. Hun spiritualiteit staat in het teken van de Zaligsprekingen van Jezus en van de eenheid onder de christenen. Oorspronkelijk konden alleen protestantse mannen toetreden. In 1968 werd echter de eerste rooms-katholieke broeder in de gemeenschap opgenomen.
De Gemeenschap van Taizé staat bekend om zijn aantrekkingskracht op jongeren. Het hele jaar door (maar vooral rond Pasen en in de zomer) komen duizenden jongeren van verschillende nationaliteiten naar Taizé voor ontmoeting en bezinning.
Elke dag geven de broeders lezingen over de Heilige Schrift. Drie maal per dag komen zij met alle bezoekers bijeen voor het gemeenschappelijk gebed in de Verzoeningskerk. Daarbij wordt veel gezongen. De Taizé-gezangen kenmerken zich door veelvuldige herhalingen van gewijde teksten. Het beoogde effect is een sfeer van sereniteit, eenheid en overgave. Tijdens deze diensten wordt er ook veelvuldig gezwegen. Buiten de vieringen is er veel ruimte voor persoonlijk gebed en discussie. Ook belangrijk is de aandacht voor huishoudelijke arbeid, zoals afwassen, poetsen en eten uitdelen.
De Gemeenschap van Taizé telt in 2010 ongeveer 100 broeders uit 25 landen. Een dertigtal van hen leeft op tijdelijke basis in kleine fraterniteiten onder de armen in Senegal, Kenia, Brazilië, Bangladesh en Korea. Ongeveer de heft van de Taizé-broeders is katholiek.