CHRISTUS ZWEEG
De zomer is weer voorbij. Sportliefhebbers hebben hun hart kunnen ophalen.
Naast het Europees Kampioenschap voetbal was er natuurlijk de Tour de
France en voor velen vormden de Olympische Spelen in Parijs de kers op
de slagroom. Een onderdeel van de openingsceremonie van de Spelen heeft
echter veel commotie veroorzaakt. Velen zagen daarin een bespotting van
het Laatste Avondmaal. In de christelijke wereld, maar ook ver
daarbuiten, werd met verontwaardiging, pijn en boosheid gereageerd. Het
Vaticaan gaf een rustige en waardige verklaring uit en ook de Franse
bisschoppen hebben hun verdriet geuit. De Nederlandse bisschoppen vonden
deze reactie van de Franse collegae voldoende en hebben geen eigen
verklaring uitgegeven. Korte tijd later ontstond trouwens de nodige
verwarring. Ging het eigenlijk wel om het Laatste Avondmaal?
Er werd gewezen op het schilderij Het feest van de goden. De blauwe figuur in het fruit zou dan Bacchus zijn en de dragqueen met de stralenkrans Apollo.
Alles bijeen dus eerder een parodie op goden uit de Griekse oudheid.
Een zwijgende Christus
Anders dan zelfspot is spot door anderen altijd heel
pijnlijk. Ieder van ons die daar wel eens mee te maken heeft gehad, weet
dat maar al te goed. Maar hoe moeten wij christenen daarop reageren?
Moeten wij dan direct hoog van de toren gaan blazen en wild om ons heen
gaan slaan? Ik denk dat wij veel beter bij Christus in de leer kunnen
gaan. Onze Heer heeft immers ook met de nodige spot en hoon te maken
gehad. Ik noem de spot door de soldaten na zijn arrestatie. Los van de
heilsbetekenis impliceert de kruisdood van Jezus een ultieme spot en
vernedering. Naakt sterft Christus langzaam voor de ogen van een
uitzinnig en joelend publiek. En Hij zwijgt. Deze houding van de Heer is
indrukwekkend en geeft te denken. Later vraagt Hij om vergeving voor
zijn vervolgers die niet weten wat zij doen. De eerste martelaar van de
Kerk, Stefanus, en vele christelijke martelaren na hem, zullen Christus
daarin navolgen.
Pater Titus
Eind juli vierden wij katholieken in Nederland in de liturgie
de gedachtenis van pater Titus Brandsma. Twee jaar geleden werd hij op
een snikheet Sint Petersplein door paus Franciscus heilig verklaard. Hij
doorzag al vroeg het anti-evangelie van de nationaalsocialisten en
verdedigde de vrijheid van de katholieke pers. De Duitse bezetter was
daarover woedend en het kwam tot een arrestatie. Uiteindelijk is pater
Titus in concentratiekamp Dachau door de nazi’s vermoord. Hij werd ook
door de kampbewakers bespot en vernederd. Maar volgens ooggetuigen bleef
hij vriendelijk en hoffelijk voor zijn beulen. In de ogen van pater
Titus hadden zij hun ziel verkocht aan de duisternis, maar bleven deze
bewakers schepselen van God. Niet met haat en boosheid maar met liefde
trad hij daarom hun spot tegemoet.
Korte lontjes
Wij leven helaas in Kerk en samenleving in gepolariseerde
tijden en niet weinigen hebben hele korte lontjes. In alle anonimiteit
wordt op de sociale media van alles geschreven. Vaak met een
onvoorstelbare hardheid. Als mensen elkaar in de ogen zouden kijken,
zouden waarschijnlijk veel van de beledigende opmerkingen worden
ingeslikt. Ook christenen kunnen in onze dagen worden meegesleept door
boosheid als zaken die voor hen heilig zijn, worden onteerd en
bezoedeld. Mogelijk was dat ook tijdens de openingsceremonie tijdens de
Spelen het geval. Maar Christus en, in zijn spoor, de martelaren van de
Kerk, wijzen ons een andere weg. Christus zweeg toen hij werd bespot.
Een bespotte christen zou niet de weg van de verbittering en het
slachtofferschap moeten bewandelen. Veeleer wijs ik naar de evangelische
wijsheid om kwaad te beantwoorden met goedheid en vergeving.
Mgr. dr. Gerard de Korte is bisschop van ‘s-Hertogenbosch en
referent voor Kerk en samenleving binnen de Nederlandse bisschoppenconferentie.
Klik hier voor meerdere columns van bisschop De Korte