Gregoriaans Herenkoor St Martinus
Wie regelmatig op de eerste of derde zondag van de maand de dienst in de H. Martinuskerk in Cuijk-centrum bezoekt kan daar genieten van een volledig Latijnse mis. Zowel de vaste als de wisselende gezangen zijn Gregoriaanse gezangen specifiek voor die zondag van het kerkelijk jaar. Deze gezangen worden uitgevoerd door Herenkoor St Martinus, een koor dat zich heeft toegelegd op de uitvoering van Gregoriaanse gezangen.
Wij worden hierin begeleid door onze vaste organist Marga Arendsen.
Deze oudste muziek van onze westerse wereld, blinkt uit in zijn eenvoud (de muziek is éénstemmig) maar bestaat desondanks uit de meest prachtige melodieën.
Gregoriaans is een verzamelnaam voor allerlei
soorten éénstemmige latijnse, liturgische gezangen die oorspronkelijk zijn
ontstaan tussen de eerste en tiende eeuw van onze jaartelling.
Ze zijn naar
alle waarschijnlijkheid geworteld in de Joodse synagonale muziek. Het
repertoire is zeer uitgebreid: er zijn ongeveer 700 hymnen, 4000 antifonen,
3000 responsories en vele andere gezangen, waaronder duizenden sequentia,
bekend.
De naam Gregoriaans is afgeleid van paus Gregorius de Grote die al deze
melodieën ingefluisterd zou hebben gekregen door de Heilige Geest. Men ziet hem
dan ook meestal afgebeeld, componerend achter zijn schrijftafel met een duif
bij zijn oor. Let maar eens op de prachtige muurschildering van hem direct
boven het kleine orgel in de H. Martinuskerk. Of hij in werkelijkheid iets met
al deze melodieën van doen heeft gehad is onbekend. Wel bekend is dat hij eind zesde eeuw de
liturgische muziek reorganiseerde en vernieuwde en daardoor van groot belang is
geweest voor de ontwikkeling van deze officiële kerkmuziek. Maar ook na de
tiende eeuw zijn er nog vele Gregoriaanse gezangen gecomponeerd en aan het
repertoire toegevoegd.
(Bron: "Elementaire kennis van het
Gregoriaans” van C.H. Schonk).
Vanwege de éénstemmigheid lijkt Gregoriaans zingen eenvoudig, maar het
tegendeel is waar. De zangers moeten precies gelijk zingen, moeten van begin
tot het einde van een gezang het zelfde tempo aanhouden, en het stemvolume
waarmee de verschillende gedeeltes of woorden van de gezangen gezongen moeten
worden is ook zeer belangrijk voor een mooie, en voor wat de betekenis van de
teksten aangaat , goede uitvoering.
Het spreekt voor zich dat wij bij lange na niet het hele repertoire beheerst,
dat zou een onmogelijke opgave zijn en ook niet nodig voor onze taak in de
liturgie. Het koor beijvert zich om de gezangen voor alle zondagen van het
kerkelijk jaar zo goed mogelijk in te studeren en uit te voeren. Verder zingen
wij, als onze bijdrage gevraagd wordt, bij uitvaarten de gezangen van de
Gregoriaanse requiemmis.
Wij hebben ook enkele tweestemmige missen en liederen op het programma staan.
Op de kerkelijke hoogtijdagen zingen wij samen met dameskoor De Uitkomst een
aantal vierstemmige missen en liturgische liederen van diverse componisten.
Het koor bestaat al meer dan honderd
jaar, een oprichtingsdatum is niet bekend. Momenteel bestaat het koor uit 12
actieve leden maar de gemiddelde leeftijd is zoals bij veel van dit soort koren
hoog en er is weinig tot geen aanwas. En dat terwijl het Gregoriaans sinds een
aantal jaren toch weer sterk in de belangstelling staat.
Nieuwe leden die het
Gregoriaans een warm hart toedragen zijn dan ook meer dan welkom. Maar zolang we deze groep bij elkaar kunnen houden gaan we enthousiast verder
met het instuderen, vervolmaken en uitvoeren van deze prachtige muziek.
Mocht u na het lezen van dit verhaal ook enthousiast geworden zijn om deze
muziek te gaan zingen dan bent u van harte welkom op onze wekelijkse
repetitieavond.
Wij repeteren op woensdagavond van 19.00u tot 21.30u onder de
bezielende leiding van onze dirigent Gregoriaans, broeder Sjef van Hoek, in de pastorie
in Cuijk, Kerkstraat 10. Een deel van de repetitietijd wordt besteed aan het
instuderen van vierstemmige missen en
gezangen (twee woensdagen in de maand samen met dameskoor De Uitkomst) onder
leiding van dirigent Bert Gerrits van de Ende.
Namens Herenkoor St. Martinus,
Antoon Janssen
Voorzitter
ajm.janssen@home.nl
(0485) 31 50 56
